Bù Gia Mập – là nơi sinh sống lâu đời của đồng bào các dân tộc thiểu số như S’tiêng, M’nông, Mạ... với bề dày lịch sử, văn hóa phong phú. Trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế, việc giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc gắn với bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng có ý nghĩa quan trọng trong việc xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân, củng cố niềm tin vào con đường xã hội chủ nghĩa, từ đó góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh trên địa bàn.
Giữ gìn bản sắc văn hóa – góc nhìn từ nền tảng tư tưởng của Đảng
Chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh là nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho mọi hành động cách mạng của Đảng ta. Trong đó, tư tưởng Hồ Chí Minh về văn hóa nhấn mạnh vai trò của văn hóa dân tộc như là “một phần của sức mạnh dân tộc”, là “nền tảng tinh thần của xã hội”.
Văn hóa các dân tộc ít người – một phần của sức mạnh cách mạng: Tại Bù Gia Mập, sự đa dạng văn hóa không chỉ là biểu tượng truyền thống mà còn là nguồn lực nội sinh quan trọng. Những phong tục, lễ hội (như lễ hội cầu mưa, lễ hội cúng bến nước...), ngôn ngữ, ẩm thực, nhạc cụ dân tộc, kiến trúc nhà dài... là kho tàng văn hóa quý giá cần được bảo tồn. Đây cũng là "mặt trận mềm" để phản bác những quan điểm xuyên tạc cho rằng phát triển là phải "xóa bỏ" truyền thống.
Giữ gìn văn hóa – bảo vệ niềm tin, củng cố khối đại đoàn kết: Bảo vệ bản sắc văn hóa đồng nghĩa với củng cố niềm tin của đồng bào dân tộc thiểu số vào sự lãnh đạo của Đảng. Khi đồng bào thấy văn hóa của mình được trân trọng, họ càng thêm gắn bó với Đảng, Nhà nước. Ngược lại, nếu văn hóa bị mai một, bị “pha loãng” bởi những luồng tư tưởng sai trái, độc hại thì dễ dẫn đến tâm lý tự ti, chán nản, dễ bị kích động, chia rẽ khối đại đoàn kết dân tộc.
Các Đại biểu tại Đại hội các dân tộc thiểu số huyện Bù Gia Mập lần thứ III năm 2024
Công tác giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc ở Bù Gia Mập:
Trong những năm qua, Đảng bộ, chính quyền huyện Bù Gia Mập đã triển khai nhiều chương trình bảo tồn văn hóa dân tộc, như phục dựng lễ hội truyền thống, tổ chức các lớp dạy tiếng dân tộc, hỗ trợ nghệ nhân truyền dạy văn hóa phi vật thể.
Đội ngũ cán bộ làm công tác dân tộc, mặt trận, văn hóa ở cơ sở đã bám dân, hiểu dân, tích cực tuyên truyền vận động đồng bào không để các loại “văn hóa ngoại lai độc hại” xâm nhập; Các hoạt động văn hóa, thể thao, các hội thi, hội diễn được tổ chức định kỳ, góp phần khơi dậy lòng tự hào dân tộc.
Bên cạnh đó, tác động của kinh tế thị trường, mạng xã hội, lối sống thực dụng đang khiến một bộ phận giới trẻ xa rời giá trị truyền thống; Các thế lực thù địch lợi dụng vấn đề dân tộc, tôn giáo để xuyên tạc chính sách đại đoàn kết, chia rẽ lòng tin vào Đảng, kích động tư tưởng ly khai văn hóa; Một số giá trị văn hóa đang đứng trước nguy cơ mai một do thiếu người kế thừa, thiếu điều kiện bảo tồn.
Để giữ gìn bản sắc văn hóa các dân tộc thiểu số ở huyện Bù Gia Mập, chúng ta cần:
Thứ nhất, Tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục lý luận chính trị gắn với văn hóa dân tộc; Đưa nội dung bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng lồng ghép vào chương trình phổ biến giáo dục pháp luật, giáo dục văn hóa dân tộc; Nêu gương người tốt việc tốt – các già làng, nghệ nhân, cán bộ dân tộc thiểu số tiêu biểu trong học và làm theo Bác.
Thứ hai, Xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh từ cơ sở: Phát huy vai trò của các thiết chế văn hóa: nhà văn hóa cộng đồng, đài truyền thanh xã, trường học... trong truyền bá giá trị tốt đẹp của văn hóa dân tộc; Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ để số hóa, lưu giữ, lan tỏa các giá trị văn hóa truyền thống (như nhạc cụ, truyện kể, lễ hội...).
Đoàn KT-QP 778 tổ chức Gặp mặt đại biểu các dân tộc thiểu số tiêu biểu trên địa bàn vùng dự án năm 2024
Thứ ba, Phát triển văn hóa gắn với du lịch sinh thái, cộng đồng: Khai thác tiềm năng du lịch văn hóa gắn với Vườn quốc gia Bù Gia Mập, tạo sinh kế bền vững cho đồng bào, đồng thời khơi dậy lòng tự hào về văn hóa dân tộc; Hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo trong lĩnh vực bảo tồn và phát triển sản phẩm OCOP mang bản sắc văn hóa bản địa.
Thứ tư, Kiên quyết đấu tranh phản bác các luận điệu sai trái; Chủ động nắm bắt dư luận, nhận diện các thông tin xấu độc trên không gian mạng, từ đó kịp thời định hướng tư tưởng cho đồng bào; Tăng cường công tác phối hợp giữa các lực lượng (tuyên giáo, công an, mặt trận, văn hóa...) trong phòng, chống "diễn biến hòa bình" về văn hóa.
Giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc bản địa – đặc biệt là các dân tộc S’tiêng, M’nông, Mạ – ở huyện Bù Gia Mập không chỉ là trách nhiệm chính trị mà còn là mệnh lệnh của trái tim, của lòng biết ơn đối với lịch sử và tổ tiên. Trong bối cảnh hội nhập sâu rộng, khi các yếu tố văn hóa ngoại lai đang ngày càng xâm nhập mạnh mẽ, thì việc bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng không thể tách rời khỏi việc bảo vệ những giá trị văn hóa truyền thống, những phong tục, tín ngưỡng, ngôn ngữ và nghệ thuật dân gian của các cộng đồng bản địa.
Bản sắc văn hóa dân tộc chính là “thành trì mềm” vững chắc, là điểm tựa tinh thần giúp đồng bào gắn bó với quê hương, với Đảng, với chế độ. Những lễ hội truyền thống của người M’nông, tiếng cồng chiêng âm vang của người S’tiêng, nghệ thuật đan lát, dệt thổ cẩm của người Mạ… là tài sản vô giá – không chỉ cần gìn giữ mà còn phải được lan tỏa, làm sống động trong đời sống đương đại.
Trong công cuộc bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, văn hóa không phải là thứ yếu, mà là trụ cột. Mỗi cán bộ, đảng viên, mỗi người làm công tác tư tưởng – văn hóa, mỗi nghệ nhân và người già làng uy tín ở Bù Gia Mập phải là những “ngọn đuốc” gìn giữ lửa văn hóa. Mỗi thanh niên dân tộc thiểu số cần được hun đúc lý tưởng, nâng cao nhận thức, tự hào về cội nguồn để trở thành những người kế tục xứng đáng.
Giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc – chính là giữ gìn hồn cốt quốc gia. Bảo vệ văn hóa các dân tộc – chính là bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, bảo vệ sức sống bền vững của sự nghiệp cách mạng trên vùng đất biên cương Bù Gia Mập.